انواع کانتینر های حمل و نقل
مقدمه: سالانه تقریباً 11 میلیارد تن کالا از طریق دریا حمل می شود و انتظار می رود تقاضا برای حمل و نقل دریایی همچنان در حال افزایش باشد و در سال 2028 به 16 میلیارد تن برسد. 90 درصد محموله های تجارت بین المللی از طریق دریا حمل می شود و بیش از 60 درصد در بارگیری می شود. انواع مختلفی از کانتینرها بسته به ماهیت باری که حمل می کنند، توسط فرستنده ها و باربری ها استفاده می شود. در این مطلب سعی داریم شما را با انواع کانتینر های حمل و نقل آشنا کنیم.
هنگام بارگیری یک کانتینر، همیشه توصیه می کنیم از دستورالعمل های کنوانسیون ایمنی کانتینر (CSC) پیروی کنید. صفحه رسمی CSC روی کانتینر اطلاعات بیشتری در مورد مالک، حداکثر وزن و مکعب مجاز به شما می دهد. همیشه از قبل در مورد مقررات محلی و محدودیت های وزن استعلام بگیرید، ممکن است در هر کشور متفاوت باشد.
اگر بار بیشتری نسبت به قبل برای ارسال دارید، عالی است! تجارت در حال رونق است! شما از LCL (کمتر از بار کانتینر) به FCL (بار کامل کانتینر) پیشرفت کرده اید. شاید این سوال برای شما پیش بیاید که از چه اندازه کانتینر استفاده کنید؟ آیا انواع مختلفی از کانتینرهای حمل و نقل وجود دارد؟ اندازه ها و انواع مختلفی از کانتینر حمل و نقل وجود دارد. هنگام حمل و نقل محموله، دانستن اینکه چه نوع کانتینری برای نیازهای شما مناسب تر است، مفید است. اغلب ابعاد و حداکثر وزن بر روی نوع تجهیزاتی که می توان استفاده کرد تأثیر می گذارد. راهنمای زیر انواع مختلف کانتینرهای حمل و نقل را نشان می دهد که می توانند به عنوان نقطه شروع برای تعیین نیازهای حمل و نقل شما استفاده شوند.
حمل و نقل کانتینری چیست؟
حمل و نقل کانتینری شامل جابجایی کالاها در جعبه‌های استاندارد و قابل باز و بسته شدن است که معمولاً از طریق مسیرهای دریایی یا ریلی انجام می‌شود. این روش به دلیل مزایای فراوان، به روش برتر برای حمل و نقل کالاها در اقیانوس‌ها تبدیل شده است؛ به‌طوری که حدود ۹۰ درصد از کالاهای غیر عمده در جهان توسط کانتینرها جابجا می‌شوند.
در حال حاضر، حدود ۶۵ میلیون کانتینر در سراسر جهان در حال استفاده فعال هستند که بیشتر آن‌ها تحت مالکیت و مدیریت شرکت‌های اجاره دهنده کانتینر قرار دارند. این کانتینرها به یکی از ارکان اصلی صنعت حمل و نقل دریایی تبدیل شده اند.
حجم حمل و نقل دریایی معمولاً با واحد "تن متریک" یا "TEU" (واحد معادل بیست فوت) اندازه‌گیری می‌شود. TEU بر اساس طول یک کانتینر ۲۰ فوتی (تقریباً ۶.۱۰ متر) محاسبه می‌شود. این واحد استانداردی برای محاسبه ظرفیت کانتینر، کشتی‌های کانتینری و پایانه‌های بندری است. به عنوان مثال، کشتی‌های MSC Irina و MSC Loreto که در سال ۲۰۲۳ بزرگ‌ترین کشتی‌های کانتینری جهان محسوب می‌شوند، می‌توانند تا ۲۴,۳۴۶ TEU ظرفیت داشته باشند.
نکته مهم این است که همه کالاها برای حمل و نقل دریایی در کانتینر قرار نمی گیرند. برخی از انواع بارها به صورت فله (بدون واحدهای بار مشخص) یا در کیسه‌ها، جعبه‌ها، درام‌ها یا پالت‌ها جابجا می‌شوند. این نوع بارها به عنوان "کالای فله" طبقه بندی شده و مستقیماً در انبار کشتی قرار می گیرند.
در اینجا به نمونه‌هایی از این کالاها اشاره می کنیم:
- چوب در بسته‌ها، کاغذ در رول‌ها، فولاد و وسایل نقلیه.
- کالای فله مایع، عمدتاً شامل محصولات نفتی، نیتروژن مایع، روغن‌ها، گاز طبیعی مایع (LNG) و مواد شیمیایی که با تانکر حمل می شوند.
- کالای فله خشک، مانند زغال‌سنگ، مس، سنگ آهن، غلات، سنگ آهک، بوکسیت، چوب و شن که بدون بسته بندی و در مقادیر زیاد با کشتی های فله‌بر تخصصی جابجا می شوند.
انواع کانتینرهای حمل و نقل
کانتینرهای خشک (Dry Containers)
کانتینرهای خشک، استانداردترین و پرکاربردترین نوع کانتینر برای حمل و نقل دریایی هستند. این کانتینرها کاملاً بسته و ضد آب هستند و برای حمل کالاهای عمومی، کالاهای خشک و محصولات تولیدی مناسب می‌باشند. این کانتینرها معمولاً برای حمل کالاهایی استفاده می‌شوند که نیازی به دمای خاص یا شرایط نگهداری ویژه ندارند. کالاهای صنعتی، لوازم خانگی، مواد اولیه و محصولات خرده‌فروشی از جمله مواردی هستند که معمولاً در کانتینرهای خشک جابجا می‌شوند. از آنجایی که این نوع کانتینرها در برابر شرایط آب و هوایی محافظت می‌کنند، خطر آسیب به کالا در طول سفرهای دریایی بسیار کاهش می‌یابد.
کانتینرهای یخچالی (Reefer Containers)
کانتینرهای یخچالی مجهز به سیستم‌های کنترل دما هستند و برای حمل کالاهای فاسدشدنی مانند میوه‌ها، سبزیجات، داروها و مواد شیمیایی خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند. این کانتینرها می‌توانند دمای داخلی خود را در سطحی ثابت نگه دارند و به همین دلیل برای جابجایی کالاهایی که به دمای کنترل‌شده نیاز دارند ایده‌آل هستند. به‌عنوان مثال، در صادرات محصولات کشاورزی مانند مرکبات و یا داروهایی که به دمای خاصی برای حفظ اثربخشی نیاز دارند، از کانتینرهای یخچالی استفاده می‌شود. این کانتینرها با دارا بودن تجهیزات پیشرفته سرمایشی، از فساد یا آسیب دیدن کالاها جلوگیری می‌کنند.
کانتینرهای فلت رَک (Flat Rack Containers)
کانتینرهای فلت‌رَک دارای دیواره‌های جانبی تاشو و بدون سقف هستند که به آن‌ها اجازه می‌دهد بارهای بیش از حد بزرگ یا با اشکال نامنظم را جابجا کنند. این کانتینرها به‌طور خاص برای حمل ماشین‌آلات سنگین، وسایل نقلیه، و تجهیزات بزرگ که در کانتینرهای استاندارد جا نمی‌گیرند، طراحی شده‌اند. یکی از مزایای اصلی این کانتینرها انعطاف‌پذیری در بارگیری و تخلیه است؛ به‌ویژه برای بارهایی که نیاز به دسترسی از بالای کانتینر دارند.
کانتینرهای سرباز (Open-Top Containers)
کانتینرهای سرباز شبیه به کانتینرهای خشک هستند اما با این تفاوت که سقف آن‌ها قابل برداشتن است. این ویژگی به کاربران اجازه می‌دهد که کالاها را از بالای کانتینر بارگیری کنند. این کانتینرها برای حمل بارهایی که قد بلندی دارند یا به دلیل حجم یا شکل خاصشان نمی‌توانند از درب‌های جانبی بارگیری شوند، مناسب هستند. کالاهایی مانند چوب‌های بلند، لوله‌ها، و ماشین‌آلات صنعتی که به فضای بیشتری نیاز دارند، از این نوع کانتینر بهره می‌برند.
کانتینرهای تانکی (Tank Containers)
کانتینرهای تانکی به‌طور خاص برای حمل و نقل مایعات یا گازها طراحی شده‌اند. این کانتینرها به طور معمول برای جابجایی مواد شیمیایی، سوخت‌ها، و محصولات خوراکی مایع استفاده می‌شوند. ساختار این کانتینرها به‌گونه‌ای است که استانداردهای ایمنی و بهداشتی را رعایت کنند و از نشت یا آلودگی بار جلوگیری نمایند. شرکت‌های فعال در صنایع شیمیایی و نفت و گاز به شدت به این کانتینرها وابسته هستند، زیرا این نوع کانتینرها حمل مایعات و گازها را با بالاترین سطح ایمنی انجام می‌دهند.
کانتینرهای دارای تهویه (Ventilated Containers)
این نوع کانتینرها دارای منافذ یا سیستم‌های تهویه‌ای هستند که به جریان هوا داخل کانتینر کمک می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود تا برای حمل کالاهایی که نیاز به گردش هوا دارند، مانند محصولات کشاورزی یا چوب، مناسب باشند. جریان هوای مستمر از طریق کانتینر به جلوگیری از پوسیدگی یا از بین رفتن کیفیت محصولات کمک می‌کند.
کانتینرهای عایق حرارتی (Insulated Thermal Containers)
کانتینرهای عایق حرارتی برای جابجایی بارهایی که نیاز به کنترل دما دارند، اما به خنک‌سازی یا یخچال نیاز ندارند، مناسب هستند. این کانتینرها به‌ویژه برای حفاظت از کالا در برابر تغییرات شدید دمایی طراحی شده‌اند. به عنوان مثال، کالاهایی مانند شکلات که نیازمند دمای ثابت برای حفظ کیفیت هستند، معمولاً در این نوع کانتینرها جابجا می‌شوند.
کانتینرهای با دسترسی جانبی (Open-Side Containers)
این کانتینرها دارای درهای جانبی بزرگ هستند که اجازه می‌دهند کالاها از پهلو بارگیری و تخلیه شوند. این ویژگی آن‌ها را برای بارگیری و تخلیه کالاهایی که دسترسی از جلو یا بالا مشکل است، ایده‌آل می‌کند. برای مثال، جابجایی کالاهایی مانند چوب یا صفحات بزرگ فلزی که به‌طور جانبی باید وارد کانتینر شوند، با استفاده از این نوع کانتینر بسیار آسان‌تر می‌شود.
کانتینرهای پلتفرم (Platform Containers)
کانتینرهای پلتفرم یا فلت‌بد (Flatbed) کانتینرهای ساده‌ای هستند که دیواره یا سقف ندارند و برای حمل بارهای سنگین، بزرگ و با اشکال نامنظم که امکان قرارگیری در کانتینرهای بسته را ندارند، مناسب‌اند. این نوع کانتینرها برای جابجایی تجهیزات سنگین صنعتی یا کالاهایی که به ابعاد خاص نیاز دارند، استفاده می‌شوند. به دلیل ساختار باز، بارها می‌توانند از هر جهتی بر روی آن‌ها قرار گیرند.
هر نوع کانتینر نقش خاصی در حمل و نقل دریایی ایفا می‌کند و اجازه می‌دهد که انواع مختلفی از کالاها با ایمنی و کارایی به مقاصد مختلف منتقل شوند. کانتینرها در اندازه‌های مختلفی عرضه می‌شوند و ظرفیت داخلی هر کانتینر بر حسب متر مکعب و وزن بار قابل حمل بر حسب کیلوگرم اندازه‌گیری می‌شود.
انواع کانتینر برحسب سایز
کانتینر ۲۰ فوتی (استاندارد)
این کانتینر دارای عرض ۲.۳۵ متر (۷.۷ فوت)، طول ۵.۸۹ متر (۱۹.۴ فوت) و ارتفاع ۲.۳۹ متر (۷.۹ فوت) است. ظرفیت داخلی این کانتینر ۳۳.۲ متر مکعب و وزن بار قابل حمل آن ۲۵,۰۰۰ کیلوگرم می‌باشد. کانتینرهای ۲۰ فوتی به دلیل اندازه مناسب و کاربردی بودن، برای حمل بارهای مختلف به‌ویژه در مقیاس‌های کوچک و متوسط بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کانتینر ۴۰ فوتی (استاندارد)
این کانتینر دارای عرض ۲.۳۵ متر (۷.۸ فوت)، طول ۱۲.۰۳ متر (۳۹.۵ فوت) و ارتفاع ۲.۳۹ متر (۷.۹ فوت) است. حداکثر ظرفیت این کانتینر ۶۷.۷ متر مکعب (۲,۳۹۰ فوت مکعب) است و می‌تواند تا ۳۰,۴۸۰ کیلوگرم بار حمل کند. کانتینرهای ۴۰ فوتی که برای بارهای عمومی استفاده می‌شوند، به‌طور ویژه برای حمل بارهای بزرگ و سنگین طراحی شده‌اند. همچنین، کانتینرهای ۴۰ فوتی فلت‌رَک می‌توانند بارهایی با وزن تا ۶۰,۰۰۰ کیلوگرم را حمل کنند، در حالی که کانتینرهای یخچالی ۴۰ فوتی حداکثر ظرفیت وزنی ۳۵,۰۰۰ کیلوگرم دارند.
کانتینر ۴۰ فوتی های کیوب (High Cube)
ویژگی اصلی کانتینرهای های کیوب ۴۰ فوتی ارتفاع بیشتر آن‌ها است که به ۲.۶۷ متر (۸.۹ فوت) می‌رسد، در مقایسه با ارتفاع استاندارد ۲.۳۹ متر (۷.۹ فوت). ظرفیت حداکثر این کانتینرها ۷۶.۴ متر مکعب و وزن بار قابل حمل آن‌ها ۲۶,۵۱۲ کیلوگرم است. کانتینرهای های کیوب به دلیل ارتفاع اضافی، برای بارهایی که نیاز به فضای بیشتر دارند بسیار مناسب‌اند.
کانتینر ۴۵ فوتی (استاندارد)
این کانتینر دارای عرض ۲.۳۵ متر (۷.۸ فوت)، طول ۱۳.۵۵ متر (۴۴.۵ فوت) و ارتفاع ۲.۶۷ متر (۸.۹ فوت) است. حجم بارگیری آن حدود ۸۶ متر مکعب و حداکثر وزن بار قابل حمل آن ۲۷,۷۰۰ کیلوگرم می‌باشد. کانتینرهای ۴۵ فوتی برای حمل بارهای بزرگتر نسبت به اندازه‌های استاندارد ۲۰ و ۴۰ فوتی مناسب‌تر هستند و در حمل و نقل بارهای حجیم و سنگین کاربرد دارند.
کانتینرهای کمتر رایج
علاوه بر اندازه‌های رایج، کانتینرهای با اندازه‌های کمتر رایج و کانتینرهای تخصصی نیز در بازار موجود هستند. به عنوان مثال، کانتینرهای ۸ فوت، ۹ فوت، ۱۰ فوت، ۵۳ فوت و ۶۰ فوت معمولاً برای حمل و نقل جاده‌ای و ریلی استفاده می‌شوند. اما برای حمل و نقل عمومی، کانتینرهای ۲۰ فوتی و ۴۰ فوتی از پرکاربردترین و شناخته‌شده‌ترین اندازه‌ها در صنعت حمل و نقل دریایی هستند.
کانتینرهای فلت‌رَک، سرباز و یخچالی در اندازه‌های ۲۰ فوت و ۴۰ فوت موجود هستند، در حالی که کانتینرهای تهویه‌دار و تانکی فقط در اندازه ۲۰ فوت در دسترس هستند. کانتینرهای استاندارد یا خشک در پنج اندازه عرضه می‌شوند: ۲۰ فوت، ۴۰ فوت، ۴۰ فوت های کیوب و ۴۵ فوت.
تمام کانتینرها بر اساس یک سیستم خاص که توسط سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ISO) طراحی شده است، علامت‌گذاری می‌شوند. کد ISO برای شناسایی هر واحد استفاده می‌شود و ویژگی‌های آن شامل شماره ۱۱ رقمی کانتینر، اندازه و نوع، وزن ناخالص، وزن خالی، حداکثر بار، ظرفیت حجمی، جزئیات سازنده/مالک، گواهینامه‌ها و غیره را مشخص می‌کند. شماره شناسایی منحصر به فرد کانتینر ISO برای پیگیری کانتینرها استفاده می‌شود.
جمع بندی
رشد قابل توجه در درصد کشتی‌های کانتینری در ناوگان تجاری جهانی و معرفی کشتی‌های بزرگتر، نشان‌دهنده افزایش استفاده از این واحدهای استاندارد است. با پیش‌بینی تحویل بیش از ۷۰۰ کشتی بین سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ و افزودن ۱۵۰ کشتی دیگر در سال ۲۰۲۵، کانتینرهای عمومی و تخصصی بدون شک نقش کلیدی در تسهیل تجارت جهانی و حمل و نقل کارآمد خواهند داشت. در این مطلب به بررسی انواع کانتینر های حمل و نقل پرداختیم.
سوالات متداول درباره کانتینر
حمل و نقل با کانتینر چیست؟
حمل و نقل با کانتینر شامل استفاده از جعبه‌های استاندارد و قابل مهر و موم برای جابه‌جایی کالاها از طریق دریا یا راه‌آهن است. این روش برای تجارت جهانی حیاتی است و ۹۰٪ از بارهای غیر فله و بیش از ۶۰٪ از تجارت بین‌المللی را شامل می‌شود.
انواع رایج کانتینرهای مورد استفاده در حمل و نقل دریایی چیست؟
برخی از انواع رایج کانتینرها عبارتند از:
- کانتینرهای خشک: برای حمل بارهای عمومی.
- کانتینرهای یخچالی (Reefer): برای کالاهای فاسدشدنی.
- کانتینرهای فلت‌رَک: برای اقلام بزرگ و حجیم.
- کانتینرهای سرباز: برای کالاهای بلند یا حجیم.
- کانتینرهای تانکی: برای مایعات، مانند مواد شیمیایی.
اندازه‌ها و ظرفیت‌های استاندارد کانتینرها چیست؟
اندازه‌های استاندارد شامل موارد زیر است:
- کانتینر ۲۰ فوتی: دارای ظرفیت ۳۳.۲ متر مکعب و وزن بار قابل حمل ۲۵,۰۰۰ کیلوگرم.
- کانتینر ۴۰ فوتی: دارای ظرفیت ۶۷.۷ متر مکعب و می‌تواند تا ۳۰,۴۸۰ کیلوگرم بار حمل کند.
- کانتینر ۴۰ فوتی های کیوب: دارای ظرفیت ۷۶.۴ متر مکعب و وزن بار قابل حمل ۲۶,۵۱۲ کیلوگرم.
- کانتینر ۴۵ فوتی: ظرفیت حدوداً ۸۶ متر مکعب و وزن بار قابل حمل ۲۷,۷۰۰ کیلوگرم.
آیا اندازه‌های تخصصی کانتینر نیز موجود است؟
بله، اندازه‌های کمتر رایج مانند ۸ فوت، ۹ فوت، ۱۰ فوت، ۵۳ فوت و ۶۰ فوت برای مقاصد خاص وجود دارند. کانتینرهای ۲۰ فوتی و ۴۰ فوتی اندازه‌های استاندارد برای استفاده عمومی هستند.
کانتینرها چگونه شناسایی و پیگیری می‌شوند؟
کانتینرها دارای کدهای منحصر به فرد ISO هستند که برای پیگیری استفاده می‌شود. این کدها شامل شماره ۱۱ رقمی، اندازه، جزئیات وزن و سایر اطلاعات است. این سیستم مدیریت و پیگیری مؤثر کانتینرها را تضمین می‌کند.